De Europese Unie gaat een adviesgroep lanceren die advies zal uitbrengen over hoe opsporingsdiensten toegang tot digitale gegevens kunnen krijgen en hoe er met zaken als end-to-end encryptie moet worden omgegaan. Het advies van deze ‘High-Level Expert Group‘ kan leiden tot Europees beleid en wetgeving. Onlangs hadden de Europese ministers van Justitie overleg over de adviesgroep.
“Technologische ontwikkelingen kunnen een zegen en een vloek voor opsporingsdiensten zijn. Ze helpen de autoriteiten om hun werk te doen om misdaad tegen te gaan, maar bieden ook nieuwe mogelijkheden voor criminelen. Ik ben blij dat de ministers akkoord zijn gegaan met onze aanpak voor dit probleem”, aldus Gunnar Strömmer, de Zweedse minister van Justitie.
“In alle landen, inclusief Nederland, maakt men zich grote zorgen over een fenomeen dat we ‘going dark’ noemen. Namelijk dat allerlei technologie die wij ook allemaal gebruiken, en die heel belangrijk is, encryptie, versleutelde berichten, om onze eigen privacy te beschermen, dat die niet alleen voor goede redenen gebruikt worden, maar er ook steeds meer criminelen gebruik van maken om zich achter te verschuilen en het steeds moeilijker voor politie- en inlichtingendiensten wordt om toegang tot dat soort data te krijgen om criminelen aan te pakken”, aldus CDA-Europarlementariër Jeroen Leenaerts tegenover BNR.
Geregeld stellen experts dat deze voorstelling van zaken niet klopt, omdat inlichtingendiensten in een “gouden eeuw van surveillance” leven. Het aftappen van versleutelde berichten is lastiger geworden, maar zoveel andere vormen van surveillance zijn tegenwoordig veel eenvoudiger. Daarnaast kan de metadata die wel beschikbaar is vaak zeer veel informatie over het privéleven van iemand prijsgeven en met wie, wanneer en op welk moment er is gecommuniceerd.
Onlangs bleek uit onderzoek dat minister Yesilgöz van Justitie en Veiligheid had laten uitvoeren dat niet vast te stellen is wat voor soort impact encryptie op politieonderzoeken heeft. Versleuteling maakt de opsporing eigenlijk niet anders dan bijvoorbeeld een verdachte die niets wil zeggen. In beide gevallen moet de politie manieren bedenken om de cruciale informatie toch te krijgen, aldus de onderzoekers.
“Het dilemma is dat je voor ons goede burgers die bescherming intact wilt houden, maar dat je voor criminelen een manier wil zoeken om daardoor heen te kunnen breken en dat is heel lastig”, stelt Leenaerts. “Het uitgangspunt van deze expertgroep die nu wordt opgericht is dat het en en moet zijn. We moeten ophouden dat privacy en veiligheid altijd met elkaar in conflict kunnen zijn. Het is de uiteindelijke bedoeling om met een aanbeveling te komen die juist beide versterkt.” De adviesgroep die onder andere uit privacy- en beveiligingsexperts en politie bestaat komt over een jaar met aanbevelingen.